Mentor – czy pomoże ci w podnoszeniu kompetencji zawodowych?
Jednym z bohaterów ponadczasowej opowieści Homera o Odyseuszu był Mentor – wierny przyjaciel, którego opiece ten wieczny wędrowiec powierzył swego syna, Telemacha. Misja Mentora polegała na pokierowaniu rozwojem księcia, podczas gdy jego ojciec brał udział w wojnie trojańskiej. Młodzieniec miał w przyszłości usiąść za sterami królestwa i przygotowanie go do tego zadania było niezmiernie istotne.
Kim jest mentor?
Jednym z ważnych aspektów budowania przewagi konkurencyjnej w firmach jest dbanie o dystrybucję wiedzy w organizacji. Może ona być przechowywana i przekazywana w bankach wiedzy, e-learningach, szkoleniach, grach lub przez mentorów. Mentorami w organizacji zostają zazwyczaj osoby posiadające szeroką wiedzę w obszarze swojej specjalizacji, wiedzę o organizacji i doświadczenie. Sprawdzają się zarówno w trakcie wdrażania nowych pracowników, gdy organizacji zależy na rozwijaniu kompetencji lub gdy chodzi o przygotowanie sukcesorów.
Cele mentoringu w biznesie
Celem mentoringu biznesowego jest wsparcie rozwoju kompetencji zawodowych jednostki zarówno poprzez funkcje kariery, jak i funkcje psychospołeczne:
| Funkcje kariery | Funkcje psychospołeczne |
| Wprowadzenie na wyższe stanowisko: Mentor dzięki rozwijaniu mentee, dzieleniu się wiedzą i doświadczeniem otwiera drzwi w organizacji, które bez udziału w programie mentoringowym pozostałyby zamknięte. |
Przedstawienie wzorca do naśladowania: Mentor ukazuje te rodzaje zachowań, postaw i wartości, które prowadzą do osiągnięcia sukcesu i rozwijania umiejętności zawodowych. |
| Rozwój zawodowy: Mentor uczy i przekazuje informację zwrotną w bezpiecznej i opartej na zaufaniu relacji. | Doradztwo: Mentor pomaga podopiecznemu poradzić sobie z dylematami natury zawodowej/. |
| Ochrona: Często mentor wspiera podopiecznego i działa, jak bufor bezpieczeństwa. | Akceptacja i potwierdzenie: Mentor wspiera podopiecznego, motywuje i okazuje szacunek. |
| Wyzwanie: Mentor zachęca do innowacyjnego myślenia i działania, a także dopinguje podopiecznego do pełnego wykorzystania jego możliwości i kompetencji zawodowych. | Przyjaźń: Mentor okazuje osobistą troskę, która wykracza poza wymagania mentoringu biznesowego. |
| Testowanie reakcji na nowe bodźce i rozpoznawalność: Mentor prowadzi podopiecznego w kierunku takich zadań, których wykonanie sprawi, że będzie znany menedżerom wyższego szczebla. |
Źródło: Zaadoptowano za Kathy E. Kram, Mentoring At work: Developmental Relationships in Organizational Life, University Press of America, New York 1988.
Program mentoringowy – korzyści z mentoringu w pracy
Firma, wdrażając programy mentoringowe odnosi korzyści na różnych polach: rozwija zasoby ludzkie, pomaga w transferze tzw. wiedzy „ukrytej” oraz pozwala zatrzymać w firmie najbardziej wartościowych pracowników o dużych kompetencjach zawodowych.
Rozwój ludzi – podnoszenie kompetencji zawodowych
Ludzie zatrudnieni w firmie są źródłem innowacji i wartości tworzonych przez nią, a mentoring jest oprócz coachingu, tutoringu i szkoleń, jednym ze sposobów ich rozwijania. Jest wyjątkowy, dzięki wytworzeniu bliskiej relacji między jego uczestnikami.
Co ważne, w tej relacji uczy się i rozwija zarówno mentor, jak i mentee:
- Mentee rozwija swoje kompetencje zawodowe korzystając z wiedzy i doświadczenia mentora, dzięki wyzwaniom przez niego stawianym, a także przesłaniu ukrytemu w tej relacji – rozwijam cię, bo w ciebie wierzę i ufam, że daleko zajdziesz.
- Mentor zaś na każdej sesji doskonali swoje umiejętności zawodowe związane ze słuchaniem, zadawaniem „mocnych pytań”; obcując z mentee, staje się bardziej otwarty na różnice pokoleniowe, uczy się doceniać dobre strony przedstawicieli innych generacji.
Warto też pamiętać, że mentoring jest doskonałym narzędziem wspierającym rozwój zawodowy pokolenia Y i C:
- U Igreków zaspokaja ciągły głód doskonalenia się, uczenia, nabywania nowych umiejętności zawodowych;
- W przypadku pokolenia C pozwala rozwijać kompetencje zawodowe i podnosić kwalifikacje w bliskiej relacji z mentorem, który będzie dawał im wsparcie, uwagę i zainteresowanie, którego potrzebują, a bywa, że jest im trudno je dostać od przełożonych.
Program mentoringowy a transfer tzw. „ukrytej” wiedzy
Wiedza ukryta to taka wiedza, którą trudno opisać i przechowywać w formie pisemnej lub w bazie danych. Składają się nań informacje, które znaleźć można tylko i wyłącznie w głowach ludzi.
Czy w Twojej firmie jest ktoś sprawiający wrażenie człowieka, który wie, gdzie znajduje się każda teczka? Czy jest ktoś, kto zawsze wie, z kim należy pogadać, żeby załatwić konkretną sprawę? Osoby takie posiadają ukrytą wiedzę. Świadomość sprzedawcy dotycząca tego, kto ma wpływ i kompetencje zawodowe do podejmowania decyzji w firmie klienta, stanowi przykład ukrytej wiedzy. Kolejny to Twoja własna wiedza, podpowiadająca, w jaki sposób osiągać cele w grupie. Chociaż trudno te informacje zanotować i przekazać innym, pamiętajmy, że są bardzo istotne dla firmy .
Mentoring i program mentoringowy w biznesie stwarza kanał do przekazywania ukrytej wiedzy od jednego pokolenia pracowników do drugiego i od bardzo doświadczonych menedżerów do tych, których doświadczenie jest mniejsze. Gdy takiego kanału nie ma, ważne informacje ulegają izolacji. Wiedza ta opuszcza firmę wraz z tymi, którzy odchodzą z niej lub przechodzą na emeryturę. Mentoring biznesowy zapobiega tej stracie i umożliwia zachowanie wartościowej wiedzy w przedsiębiorstwie.
Zatrzymanie właściwych ludzi w firmie poprzez mentoring w biznesie
Efektywny mentoring przekazuje pracownikowi następujący komunikat: „Bardzo Cię cenimy i chcemy Ci pomóc w otrzymaniu awansu”. Przedstawiciele pokolenia C deklarują, że możliwość skorzystania ze wsparcia mentora w procesie rozwoju kompetencji i budowania kariery w organizacji, jest jednym z ważniejszych czynników przywiązujących ich do firmy.
Mentoring buduje w firmie pewną więź, motywuje pracowników, a także tworzy poczucie akceptacji. Jeżeli opiekun i jego podopieczny są do siebie dobrze dopasowani, jest mniej prawdopodobne, że pracownik będzie szukał pracy gdzie indziej. Gdyby jednak tak się stało, zniszczona zostałaby cenna więź z opiekunem i firmą.
Mentoring biznesowy zwiększa satysfakcję z pracy. Pracownik, który ma efektywnego mentora, odnosi bardzo realne wrażenie, że poszerza wiedzę, rozwija się i stale przybliża do osiągnięcia pełni swojego potencjału i kompetencji zawodowych. Przekłada się to na większą satysfakcję z pracy i sprzyja zatrzymywaniu wartościowych pracowników w firmie. Pracownicy z pokolenia BB i X, którzy mają już dużą wiedzę i doświadczenie, odczuwają naturalną potrzebę dzielenia się nią, pozostawienia po sobie spuścizny. Uczynienie ich mentorami będzie sposobem na zaspokojenie tej potrzeby, co wydłuży ich aktywność zawodową w firmie.
Mentoring – ciekawostka:
- Roch prowadząc badania na grupie 4014 dyrektorów doszedł do następujących wniosków:
- Dyrektorzy, którzy kiedyś mieli mentora, zarabiali więcej za swoich młodych lat, byli lepiej wykształceni i mieli większe umiejętności zawodowe – było bardziej prawdopodobne, że postępowali zgodnie z ustaleniami zawartymi w planie kariery, a potem opiekowali się większą liczbą podopiecznych niż dyrektorzy, którzy takiego opiekuna nie mieli.
- Dyrektorzy, którzy mieli kiedyś mentora, byli bardziej zadowoleni z własnych postępów zawodowych i czerpali większą przyjemność z pracy.
| Słowniczek pokoleniowy:
Pokolenie BB – jego przedstawiciele przychodzą na świat w latach 1946 – 1964 Pokolenie X – jego przedstawiciele przychodzą na świat w latach 1965 -1979 Pokolenie Y – jego przedstawiciele przychodzą na świat w latach 1980 – 1989 Pokolenie C – jego przedstawiciele przychodzą na świat w latach 1990 – 1999 Źródło: Pokolenia, co się zmienia. Kompendium wiedzy pokoleniowej. P.Woszczyk, A.Stankiewicz, J. Kliombka – Jarzyna, I.Wyrwas. Wolters Kluwer Polska, 2017 |
Autor: Justyna Kliombka – Jarzyna Leadersheep